Drogterweg 13, dertiende erf van een verdwenen esdorp

Stel, je bent een rijke boer, al aardig op leeftijd, en erft al het bezit van je ook al niet onbemiddelde broer. Je besluit het kapitaal goed te besteden en bouwt naast je eigen hoeve een modern boerenbedrijf voor je zoon. Maar het bouwwerk is amper klaar of je zoon overlijdt. En een week later ben je zelf aan de beurt om aan de hemelpoort te verschijnen...

 

Pomp en poepdoos

Het overkwam Hendrik Jans Drogt uit het esdorp Drogt bij Zuidwolde in 1849. De gloednieuwe boerderij ging over op zijn weduwe en vererfde vervolgens nog vier keer via de vrouwelijke lijn, tot het in 1968 werd verkocht. Vrijwel al die jaren werd de boerderij verpacht en mede daardoor nauwelijks gemoderniseerd. Ook de nieuwe eigenaren, leden van de familie Prins, hielden er een zeer traditionele leefwijze op na. Zodoende waren tot 2010, toen de laatste bewoner Bertus Prins overleed, bedstee, pomp en poepdoos nog volop operationeel.

  

Monumentenlijst

Jaren van leegstand volgden. Het moderne boerenbedrijf van weleer, dat met twee zijbaanders en twee woonkamers naar de begrippen van die tijd van alle gemakken was voorzien, is nu een tijdmachine, waar het boerenleven van vroeger nog tot in de details te herleiden valt. Een smulopdracht voor een bouwhistoricus! De staat van al dit moois is helaas penibel, maar de nieuwe eigenaren zien gelukkig de waarde ervan in en doen hun best het pand op de provinciale monumentenlijst te krijgen.

 

Veeteelt belangrijk

Drogterweg 13 was een gemengd bedrijf, maar de veeteelt speelde een relatief belangrijke rol, wat onder meer blijkt uit de grote tasruimte die bestemd was voor de hooiopslag. Het pand was aanvankelijk waarschijnlijk bedoeld voor dubbele bewoning en was in het bezit van twee tegenover elkaar gelegen zijbaanders, een zeldzame verschijningsvorm. De noordelijke baander werd dichtgezet. De zijgevels zijn in de jaren dertig deels aangepast en de achtergevel is waarschijnlijk rond 1950 een keer vernieuwd.

 

Domein van de boerin goed bewaard

In de woonvertrekken zijn onder meer de bedsteden, kastruimtes, deuren, vouwblinden, haardpartijen en een unieke uitklapbare zoldertrap, allemaal uit de bouwtijd, nog aanwezig. Vrijwel volledig intact is ook de combinatie van pompstraat (met authentieke pomp), melk- of karnruimte en melkkelder met opkamer. Tot deze eenheid – het domein van de boerin – behoorde in feite ook het in 1935 gebouwde stookhok.

 

In het bedrijfsgedeelte zijn onder meer de lemen dors- en werkvloer, restanten van de houten tasvloer, de slietenzolder, de paardenstal met voerbak en ruif en potstallen behouden gebleven, alsook de koestal, compleet met grup, kruigang, voergang, stalpalen en hildezolder. De zijbaander met keibestrating bevat een zeer oude baanderdeur. 

 

De pomp.
De pomp.
Baanderdeuren waren zelden een lang leven beschoren omdat ze frequent werden gebruikt  Toch wijst veel erop dat dit exemplaar nog uit 1849 stamt.
Baanderdeuren waren zelden een lang leven beschoren omdat ze frequent werden gebruikt Toch wijst veel erop dat dit exemplaar nog uit 1849 stamt.
Drogt op de kadastrale minuutplan van 1832. De boerderij was toen nog niet gebouwd, maar is hier met erf op de kaart geprojecteerd. Van de overige dorpsbebouwing resteert nog maar een tweetal boerderijen.
Drogt op de kadastrale minuutplan van 1832. De boerderij was toen nog niet gebouwd, maar is hier met erf op de kaart geprojecteerd. Van de overige dorpsbebouwing resteert nog maar een tweetal boerderijen.
De bedstedewand van de 'gele kamer' ziet er nog fris uit, in aanmerking genomen dat de aanwezige verflaag zeker een eeuw oud is.
De bedstedewand van de 'gele kamer' ziet er nog fris uit, in aanmerking genomen dat de aanwezige verflaag zeker een eeuw oud is.
Weggewerkt achter een kastdeurtje: de 19de-eeuwse voorloper van de vlizotrap.
Weggewerkt achter een kastdeurtje: de 19de-eeuwse voorloper van de vlizotrap.

Download
Drogterweg 13.pdf
Adobe Acrobat document 34.0 MB