Sodafabriek Schiedam: verzilt, verzakt en verzwakt

Richting van zakkingen en gevelkrommingen – oftewel kruip – in Lijfland.
Richting van zakkingen en gevelkrommingen – oftewel kruip – in Lijfland.

De constructie- en schadeanalyse van de voormalige Sodafabriek te Schiedam kwam tot stand in het kader van de opleiding Bouwhistorie, Restauratie en Monumentenzorg. Het complex is gelegen aan de Makkerstraat en de Buitenhaven van Schiedam. Het oudste en belangrijkste onderdeel bestaat uit twee belendende pakhuizen, genaamd Coerland en Lijfland. Coerland is van oorsprong een laat 18de-eeuwse branderij of mouterij; Lijfland een vroeg 19de-eeuwse mouterij of graanpakhuis.

 

Veel te verduren gehad

Met de sodafabricage begon men hier pas in 1894. De schade die dit bijtende goedje heeft toegebracht aan muren en houtconstructies is op talloze plaatsen prominent zichtbaar. Maar de panden hebben meer te verduren gehad. De funderingen zijn verzakt. Muurdoorbraken en andere aanpassingen ten behoeve van fabricageproces hebben de constructie verzwakt. Jarenlange leegstand (sinds 1976) en ernstige lekkages hebben hun tol geëist. De panden werden in 2011 op het nippertje van de sloop gered. Helaas dreigen goedbedoelde maar amateuristisch uitgevoerde ‘herstel’-werkzaamheden een nieuw hoofdstuk aan het schadeboek toe te voegen. De foto's hieronder zijn van begin 2015.

 

De vezeldraden aan de balkenconstructies van Lijfland doen denken aan de baarden van ZZ Top.
De vezeldraden aan de balkenconstructies van Lijfland doen denken aan de baarden van ZZ Top.
Aantasting door zouten rondom de laaddeuren (boven) en ernstige zoutuitbloei in het pand.
Aantasting door zouten rondom de laaddeuren (boven) en ernstige zoutuitbloei in het pand.
Slecht herstelwerk in Coerland. Boven: met portlandspecie herplaatste sluitsteen is hopeloos verzakt. Onder:  twijfelachtige las in spantbalk.
Slecht herstelwerk in Coerland. Boven: met portlandspecie herplaatste sluitsteen is hopeloos verzakt. Onder: twijfelachtige las in spantbalk.